İNMEMİŞ TESTİS
İnmemiş testis, testisin karından inişi esnasında skrotum dışında başka bir alanda kalmasıdır (Şekil 1). Testisler hamilelik döneminde karın içerisinde olup doğuma yakın normal yerine inmeye başlarlar. Yenidoğanda %5 civarında görülürken 3 ay içinde kendiliğinden zamanla yerine inebilir, 1 yaşında görülme sıklığı %1’lere düşer. Ailesinde inmemiş testis ve diğer ürogenital sistem anomalisi öyküsü olanlarda, normal nüfusdan 3.6 kat fazla inmemiş testis bildirilmiştir.
Şekil 1 : Sağda normal yerinde testis, solda inmemiş testisin şematik ve fotoğrafik görünümü.
Klinik muayenede amaç; ele gelmeyen ya da ele gelebilen testisin rahatlıkla ve gergin olmaksızın skrotuma inip inmediğini ortaya koymaktır. Muayenede ortamın ılık ve çocuğun sakin olmasına dikkat edilir. Çocuk muayene masasına alınarak skrotum incelenir. Cilt yukarı çekilir, sık sık skrotumun üst tarafında geri kaçmış olan testis dikkati çeker. Skrotumun görünüşü yaşla birlikte değişir. Eğer testis skrotum içine iniyorsa, skrotum cildinden genellikle gözlenebilir. Kasık bölgesinde tesbit edilen hareketli bir testis gergin olmaksızın manüplasyonla aşağı seviyeye çekmeye çalışılır.
Tıbbi olarak inmemiş testiste ısı etkisiyle oluşan testis tahribatını ve kısırlığı önlemek, kanser olasılığını ortadan kaldırmak, kasık fıtığı ile testis torsiyonu oluşumunu engellemek ve travmaya karşı önlem almak gerekir.
Yeni doğanda skrotum muayenesi kolaydır çünkü testis skrotum içinde kolaylıkla görülebilir ve ele gelebilir. Eğer testis üst skrotal pozisyonda ise çocuk 3 ay sonra tekrar muayene edilmelidir. Testis bazen gecikmeli olarak inebilir. Testis 12 hafta içinde skrotuma iner. Eğer testis 3 ay sonra skrotum dışında yerleşimli ise doğuştan inmemiş testis denebilir. Geç çocukluk dönemine kadar testisin skrotum dışına çıkma riski vardır. Bu gibi çocuklar aralıklı gözlenmelidir. Bazen asansör gibi testis yukarı aşağı yer değiştirebilir. Bu tür olgularda muayenede testis zorlanmaksızn normal yerine elle indirilebilir, büyüklüğü normaldir. Ailesinden alınan öyküde daha çok aşağıda normal yerinde durduğu tesbit edilir. Bazen testis hiç ele gelmiyorsa karın içerisinde kanalda olabilir veya doğuştan hiç yoktur. Bazen önceden olduğu bilinen testis çeşitli nedenlerle küçülerek kaybolabilir.
Öncelikle görüntüleme teknikleriyle testisin pozisyonu tespit edilmelidir. Bu amaçla karın ve kasık ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, magnetik rezonans görüntüleme, spermatik venografi ve arteriografi kullanılır.
Laparoskopi karın içi testisin pozisyonu ve küçülmüş testisin ortaya çıkarılmasına olanak sağlar (Şekil 2).
Şekil 2 : İnmemiş testisin laparoskopik olarak karın içinde görünümü.
TEDAVİ
Tedavide amaç ilerde gelişebilecek kısırlığı, testisin ekseni etrafında dönerek küçülmesini engellemek ve kanser riskini azaltmaktır.
Hormon yetmezliği nedeni ile oluşmuş inmemiş testislerde, mekanik engelin olmadığı durumlarda ve özellikle iki taraflı inmemiş testislerde hormon kullanılır. Başarısız olursa cerrahi müdahale gerekir.
6-24 aylarda testisin cerrahi ameliyatla indirilmesi önerilmektedir.
Şekil 3 : Solda testisin yerinde olmaması ve ameliyatla yerine indirilmesi.